Trong thời gian gần đây, chính phủ Canada liên tục siết chặt chính sách nhập cư, bao gồm cả việc kiểm soát số lượng du học sinh quốc tế. Điều này khiến nhiều sinh viên Việt Nam băn khoăn: Liệu số lượng du học sinh giảm có đồng nghĩa với cơ hội việc làm và định cư tại Canada trở nên dễ dàng hơn?
Bài viết này sẽ phân tích những thay đổi trong chính sách nhập cư của Canada, cơ hội định cư cho du học sinh và những yếu tố cần cân nhắc khi quyết định du học tại quốc gia này.
1. Chính sách siết chặt nhập cư và ảnh hưởng đến du học sinh
Canada giảm số lượng du học sinh quốc tế
Theo số liệu từ Bộ Di trú, Tị nạn và Quốc tịch Canada (IRCC), quốc gia này thu hút hơn 1 triệu sinh viên quốc tế vào năm 2023. Tuy nhiên, xu hướng trong những năm gần đây cho thấy chính phủ đang nỗ lực kiểm soát dòng người nhập cư, bao gồm cả sinh viên quốc tế.
- Năm 2019, số lượng du học sinh Việt Nam tại Canada đạt 21.480 người.
- Đến năm 2022, con số này giảm còn 16.140 người.
- Năm 2023, số lượng tăng nhẹ lên 17.175 người, giúp Việt Nam đứng thứ 8 về số lượng du học sinh tại Canada.
Dù số lượng du học sinh giảm, Canada vẫn xem đây là nguồn lao động tiềm năng, đặc biệt là tại các vùng thưa dân cư. Vì vậy, chính phủ nước này đang giới thiệu nhiều chương trình định cư mới nhằm giữ chân những lao động có kỹ năng.
Các trường đại học và cao đẳng bị ảnh hưởng ra sao?
Nhiều trường đại học và cao đẳng tại Canada chịu tác động từ chính sách hạn chế du học sinh. Tuy nhiên, theo Thạc sĩ Miriam Wall – Trưởng khoa Giáo dục quốc tế của Confederation College (Ontario, Canada), một số trường nhận được sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương nên mức cắt giảm không quá lớn.
Confederation College, chẳng hạn, không đặt hạn ngạch tuyển sinh theo từng quốc gia mà xét duyệt theo nguyên tắc “ai nộp trước, xét trước”. Những sinh viên có học lực tốt và chuẩn bị kỹ càng sẽ có lợi thế hơn.
Tuy nhiên, dù có chính sách tuyển sinh linh hoạt, một thách thức lớn đối với du học sinh Việt Nam vẫn là rào cản ngôn ngữ. Theo bà Wall, khả năng giao tiếp bằng tiếng Anh là yếu tố quan trọng quyết định sự thành công khi học tập tại Canada.
2. Cơ hội làm việc và định cư có thực sự tăng?
Canada giới thiệu lộ trình định cư mới
Mặc dù hạn chế số lượng du học sinh, chính phủ Canada vẫn tìm cách thu hút lao động trẻ đến những khu vực có nhu cầu nhân lực cao. Trong năm 2025, quốc gia này đã giới thiệu Chương trình thí điểm nhập cư cộng đồng nông thôn (RCIP) – một lộ trình định cư đáng chú ý.
Đặc điểm nổi bật của RCIP
- Không yêu cầu ứng viên có kinh nghiệm làm việc nếu đã hoàn thành chương trình đào tạo tối thiểu 2 năm tại Canada.
- Tổng cộng 14 thành phố được chọn tham gia chương trình, trong đó có Thunder Bay – nơi tọa lạc của Confederation College.
- Riêng Thunder Bay được cấp 400 suất định cư theo RCIP trong năm 2025, ngoài ra còn có 200 suất từ một chương trình nhập cư thí điểm khác.
Theo bà Wall, cơ hội ở lại Canada sẽ cao hơn với những ai biết tận dụng chính sách này và tìm hiểu các nguồn tài nguyên hỗ trợ từ nhà trường.
Liệu số lượng suất định cư có tăng theo?
Nhiều người cho rằng, nếu số lượng du học sinh giảm, khả năng tìm việc làm và định cư sẽ tăng. Tuy nhiên, theo bà Đào Nhật Mai, Tổng giám đốc Công ty tư vấn du học NEEC, thực tế không hẳn như vậy.
Bà Mai cho biết, khi Canada giảm số lượng du học sinh, số suất định cư cũng sẽ giảm tương ứng, chứ không tăng hay giữ nguyên. Điều này phản ánh rõ ràng mục tiêu hiện tại của chính phủ Canada: Giảm tổng lượng người nhập cư, thay vì chỉ điều chỉnh nhóm du học sinh.
3. Chiến lược cho du học sinh muốn định cư tại Canada
Lựa chọn ngành học phù hợp
Một trong những thay đổi lớn khi Canada siết chặt nhập cư là nhiều trường đại học và cao đẳng nâng cao yêu cầu đầu vào. Điều này khiến sinh viên không thể tùy ý chọn ngành học mà cần nghiên cứu kỹ danh sách gần 1.000 chương trình được phép ở lại làm việc sau tốt nghiệp.
Hiện nay, hai nhóm ngành được sinh viên Việt Nam quan tâm nhất tại Canada là:
- Chăm sóc sức khỏe – Bao gồm điều dưỡng, y tế cộng đồng, vật lý trị liệu.
- Công nghệ kỹ thuật – Bao gồm công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo, kỹ thuật phần mềm.
Theo bà Mai, nếu muốn ở lại Canada làm việc và định cư, sinh viên cần chọn ngành có nhu cầu cao, tránh các ngành có mức độ cạnh tranh lớn hoặc ít cơ hội việc làm.
Tìm hiểu kỹ địa phương du học
Ngoài việc chọn ngành, địa điểm học tập cũng là yếu tố quan trọng. Theo Thạc sĩ Bùi Thị Thúy Ngọc, từng làm việc tại Tổng lãnh sự quán Canada tại TP.HCM, có sự khác biệt lớn về chi phí sinh hoạt giữa các thành phố tại Canada.
Ví dụ, trong cùng tỉnh bang Ontario:
- Toronto: Chi phí sinh hoạt mỗi tháng khoảng 1.800 CAD (32 triệu đồng).
- Thunder Bay: Chi phí sinh hoạt mỗi tháng khoảng 900 CAD (16 triệu đồng).
Như vậy, nếu du học tại Thunder Bay, tổng chi phí hàng năm (bao gồm học phí) dao động từ 514 – 536 triệu đồng – một mức giá cạnh tranh hơn nhiều so với các thành phố lớn.
Ngoài ra, một số thành phố nhỏ còn được ưu tiên trong các chương trình định cư từ cấp tỉnh bang đến liên bang. Điều này tạo điều kiện thuận lợi hơn cho sinh viên quốc tế có mong muốn ở lại làm việc lâu dài.
4. Kết luận: Cơ hội có thực sự cao hơn?
Dù số lượng du học sinh đến Canada giảm, cơ hội việc làm và định cư không tự động tăng lên. Thay vào đó, sinh viên cần hiểu rõ các chính sách nhập cư mới, chọn ngành học chiến lược và xác định địa điểm học tập phù hợp để tối ưu hóa cơ hội ở lại.
Theo các chuyên gia, du học sinh cần có tư duy chủ động:
✔ Cải thiện kỹ năng tiếng Anh để tăng khả năng cạnh tranh.
✔ Chọn ngành học có nhu cầu cao trên thị trường lao động Canada.
✔ Nghiên cứu các chương trình định cư phù hợp với địa phương học tập.
✔ Cân nhắc về chi phí sinh hoạt để đảm bảo tài chính trong quá trình học.
Mặc dù chính sách nhập cư đang thay đổi, Canada vẫn luôn cần du học sinh quốc tế, và đây là thực tế có thể sẽ không thay đổi trong 10 năm tới. Điều quan trọng là sinh viên cần chuẩn bị kỹ càng, chủ động và linh hoạt để thích nghi với môi trường mới.
Đăng ký thẩm định hồ sơ tại đây.
