Di trú là một chủ đề phức tạp, và ở Canada, nó thậm chí còn phức tạp hơn do mối quan hệ độc đáo giữa chính phủ liên bang và các tỉnh. Gần đây, một cuộc xung đột giữa các cơ quan liên bang và tỉnh về chính sách di trú đã gây chú ý trên khắp đất nước. Trung tâm của cuộc tranh chấp này là chương trình đoàn tụ gia đình của Quebec và quyết định can thiệp vào hoạt động của nó từ chính phủ liên bang. Quyết định này đã châm ngòi cho những cuộc tranh luận sôi nổi về thẩm quyền, quyền lực và tương lai của chính sách di trú ở Canada.

Vấn đề bắt đầu khi Bộ trưởng Di trú liên bang Marc Miller quyết định can thiệp và kiểm soát việc xử lý đơn xin đoàn tụ gia đình đối với những người đã nhận được Chứng chỉ Lựa chọn Quebec (CSQ). Can thiệp này đã khiến Quebec bất ngờ và châm ngòi cho một cuộc bão lửa về mặt pháp lý và chính trị.

Lý do của Miller cho sự can thiệp này là mục tiêu “thấp nhân tạo” của Quebec đối với các đơn xin đoàn tụ gia đình, được họ đặt ở mức chỉ 10.000 mỗi năm. Mức giới hạn này đã dẫn đến tình trạng tồn đọng đơn xin, với thời gian xử lý kéo dài tới 24-26 tháng ở Quebec, lâu hơn đáng kể so với tiêu chuẩn 10-15 tháng của liên bang. Miller, quyết tâm đảm bảo các đơn xin này được xử lý trong khung thời gian của liên bang, đang thúc đẩy Bộ của mình xử lý 20.500 đơn xin, một con số vượt xa mục tiêu của Quebec.

Tuy nhiên, sự can thiệp của liên bang này bị nhiều người coi là xâm phạm quyền hạn của Quebec và là một thách thức tiềm tàng đối với Hiệp định Quebec-Canada năm 1991. Hiệp định này đã trao cho Quebec quyền kiểm soát lớn hơn về di trú trong lãnh thổ của mình, cho phép tỉnh này tự đặt tiêu chí lựa chọn và quản lý các chương trình hội nhập. Bằng cách can thiệp và đặt ra mục tiêu xử lý cao hơn, chính phủ liên bang đang thực sự ra lệnh cho chính sách di trú của Quebec, điều này đã khiến người dân phẫn nộ và bất đồng.

Phản ứng của Quebec đối với động thái này nhanh chóng và mạnh mẽ. Văn phòng Bộ trưởng Di trú Quebec Jean Boulet đã bày tỏ sự phản đối mạnh mẽ đối với quyết định của chính phủ liên bang, gọi đó là hành động coi thường trắng trợn quyền hạn và ý chí quốc gia của Quebec. Tỉnh này khẳng định quyền quyết định chính sách di trú của riêng mình và lập luận rằng họ đã khám phá các giải pháp thay thế để giải quyết nhu cầu đoàn tụ gia đình trong phạm vi thẩm quyền của mình.

Tình huống này làm nổi bật động lực phức tạp giữa chính phủ liên bang và các tỉnh trong các vấn đề di trú. Quebec, với lịch sử và khuôn khổ pháp lý độc đáo của mình, duy trì vị thế vững chắc trong việc định hình chính sách di trú của riêng mình. Trong khi chính phủ liên bang có quyền hạn tối thượng về di trú, Hiệp định Quebec-Canada đã trao cho tỉnh này một mức độ tự trị đáng kể, tạo ra một sự cân bằng quyền lực tinh tế. Sự can thiệp của Miller đặt dấu hỏi cho sự cân bằng này.

Sự can thiệp này có thể báo hiệu một sự thay đổi tiềm ẩn trong mối quan hệ giữa chính phủ liên bang và Quebec. Còn phải xem liệu điều này sẽ châm ngòi cho các cuộc xung đột thêm về chính sách di trú, hay liệu nó sẽ dẫn đến một cách tiếp cận hợp tác hơn giữa hai cấp chính quyền. Hậu quả của quyết định này có phạm vi rộng, có khả năng tác động đến tương lai của chính sách di trú ở Canada và sự cân bằng quyền lực tinh tế giữa chính phủ liên bang và các tỉnh của nó.